(Pune Til 5 Manache Ganapti) आपल्याला माहित कि पुणे हे गणेशोत्सवाचे जन्मस्थान असल्याने,पुणे मध्ये गणेश उत्सव ला खूप क्राउड असतो . जसे मुंबई मध्ये या ११ दिवसात आनंद उत्सव साजरा केला जातो तसाच आनंद उत्सव पुणे मध्ये हि केलेलं जातो .
हि परंपरा खूप वर्षांपासून सुरु आहे. हा सण आता भारतभर साजरा केला जातो, त्यात समृद्ध इतिहासाचा वाटा आहे.
विसर्जन काही जुन्या गणपती प्रतिष्ठानांना इतरांपेक्षा महत्त्व आहे. काही वर्षांपूर्वी, सार्वजनिक मेळावे टाळले जात होते आणि आवश्यक तिथे सामाजिक अंतर पाळले जात होते.
पण कोविड लॉकडाऊन संपल्यामुळे पुणे पुन्हा एकदा मोठ्या जयघोषात गणेशोत्सव साजरा करण्यासाठी सज्ज झाले आहे. पुण्यातील 5 मानाचे गणपतींची यादी करण्यापूर्वी आपण इतिहासात खोलवर जाऊ या.
Kasaba Ganapti – कसबा गणपती (मानाचा पहिला गणपती )
When And Why Was Ganesh Utsav Started? (गणेश उत्सव केंवा व कशासाठी सुरु करण्यात आला)
(Pune Til 5 Manache Ganapti) माँ साहेब जिजाबाई यांच्या घराजवळ राहणाऱ्या विनायक ठकार यांच्या घराजवळ गणपतीची मूर्ती सापडली होती . हे मंदिर शिवाजी महाराज आणि जिजाबाई भोसले यांनी १६३९ साली बांधले होते. असे इतिहास मध्ये नमूद केले आहे.
10 व्या दिवसाच्या शेवटी विसर्जन प्रक्रियेचे नेतृत्व श्री कसबा गणपती करतात. या मंडळातील मूर्तींचे विसर्जन झाल्यानंतरच इतर मंडळे त्यांचे विसर्जन करू शकतात. पुण्याच्या आयुक्तांसह महापौर प्रार्थना करतात
आणि त्यानंतर पुण्यातील सर्वोत्कृष्ट विसर्जन मिरवणुकांना किक-स्टार्ट करतात. हा पुणे मधील पहिला मनाचा गणपती आहे. हा गणपती तांदळा पाऊण बनलेला होता . पण आता त्या मूर्तीचे थोडा आकार दिला
Tambdi Jogeshwari – तांबडी जोगेशवरी (मानाचा दूसरा गणपती)
घरी गणपती साठी डेकोरेशन कसे बनवायचे (Ghari Ganpati Sathi Decoration Kase Banvayche)
तांबडी जोगेश्वरी हे दुर्गा देवीचे मंदिर आहे जिला पुणे शहराची (ग्रामदेवी) संरक्षक देवता म्हणून ओळखले जाते. येथील वैशिष्ट्य म्हणजे दरवर्षी गणेशोत्सवाच्या शेवटी गणपतीच्या मूर्तीचे विसर्जन केले जाते आणि सलग वर्षभरात त्याची पुनर्स्थापना केली जाते.
(Pune Til 5 Manache Ganapti) हे मंदिर 15 व्या शतकात बांधले गेले असले तरी दुर्गादेवीची मूर्ती अजूनही शाबूत आहे. सन 2000 पर्यंत मंदिरातच गणेश मूर्तीची स्थापना केली जात होती.
2000 पासून मंदिरासमोर वेगळा पंडाल लावून मूर्तीची स्थापना चांदीच्या घुमटात केली जाते. तांबडी जोगेश्वरी हे पुण्यातील पुरातन मंदिर आहे. या मंदिरातील देवीची मुर्ती स्वयंभू आहे असे देखील मानले जाते. गणपती बाप्पाची विशेषता म्हणजे या मूर्तीला आफ्रिकन हत्तीचा चेहरा आहे.
असा चेहरा असलेली ही एकमेव मूर्ती आहे. 33 इंच उंच आणि 26 इंच रुंद ही मूर्ती आहे. या मूर्तीची आगमनाची मिरवणूक रथातून काढली जाते. तर विसर्जनाची मिरवणूक पालखीमधून काढली जाते.
गेल्या चार पिढ्यांपासून दत्तात्रय कुलुंजकर यांचे कुटुंब गणपती बाप्पांची मूर्ती साकारत होते. मात्र गेल्या तीन वर्षांपासून हि मूर्ती गिरे कुटुंबाकडून साकारली जातेय. (Pune Til 5 Manache Ganapti)
तीन महिन्यांपूर्वीच ही मूर्ती तयार करायला सुरुवात केली जाते. ब्रह्म मुहूर्तावर चतुर्थीला ही मूर्ती बनवायला सुरुवात केली जाते. ही मूर्ती संपूर्णपणे शाडू मातीची असते. तसेच हाताने बनवलेली असते.
Guruji Talim : गुरुजी तालीम ( मनाचा तिसरा गणपती )
कचोरी कशी बनवायची रेसिपी मराठीमध्ये (kachori Kashi Banvaychi Recipe In Marathi)
आता बघूया तिसरा मनाचा गणपती गुरुजी तालीम हा पुण्यातील तिसरा मानाचा गणपती आहे. 1887 मध्ये उस्ताद नलबन आणि भिकू शिंदे या दोन हिंदू आणि मुस्लिम कुटुंबांनी प्रथम स्थापना केली होती .
त्यामुळेच पुण्यातील हिंदू-मुस्लिम ऐक्याचे प्रतीक गुरुजी तालीम गणपती आहे . (Pune Til 5 Manache Ganapti)
लोकमान्य टिळकांनी सार्वजनिक गणेशोत्सव सुरू करण्यापूर्वी या मंडळाची स्थापना झाली असे सांगण्यात येते ; अशा प्रकारे प्लॅटिनम ज्युबिली साजरी करणारे ते पहिले मंडळ बनले.
या मंडळाचे शताब्दी वर्ष पूर्ण झाल्या नंतर या मंडळाने वर्गणी घेणे बंद केले आहे आणि या मंडळाचे सदस्य व सभासद स्व खर्चाने मंडळासाठी खर्च करतात. या मूर्ती साठी १० किलो सोने व २० किलो चांदी चे दागिने चे अलंकार घडवण्यात आले आहे. (Pune Til 5 Manache Ganapti)
Tulshibaug Ganapati – तुळशीबाग गणपती (मानाचा चौथा)
पनीर टिक्का मसाला कसा बनवायचा (Paneer Tikka Masala Kasa Banvaycha)
पुण्यातील मानाचा चौथा गणपती तुळशीबाग गणपती (tulsi baug ganpati)(Pune Til 5 Manache Ganapti) आहे. हा गणपती आणि भव्य मूर्तीसाठी प्रसिद्ध आहे. यासोबतच कल्पक आणि भव्य देखावे देखील येथे असतात.
अगदी पारंपारिक पद्धतीने येथील गणेशोत्सव (Ganesh festival )साजरा केला जातो.
श्री तुळशीबाग गणपती तुळशीबाग सार्वजनिक गणेशोत्सव मंडळाची स्थापना ही 1901 मध्ये करण्यात आली. तर 1975 मध्ये, पहिल्यांदाच फायबरच्या गणेश मुर्तीची स्थापना या मंडळाने केली.
फायबरची मूर्ती स्थापन करणारे हे पहिलेच गणेश मंडळ होते. तुळशी बाग येथील मोक्याच्या आणि सर्वात गजबजलेला भागामध्ये या गणपतीची स्थापना केली जाते. 13 फुट उंचीची ही गणेशमुर्ती आहे.
मूर्तीचे स्वरुप अतिशय आकर्षक आहे. या बाप्पासाठी 80 किलो वजनाचे चांदीचे अलंकार आहेत. कलाकार डी.एस.खटवकर अनेक वर्षांपासून मूर्तीची सजावट करत आहेत.
(Pune Til 5 Manache Ganapti) स्वातंत्र्यपूर्व काळात गणेशोत्सवामध्ये पोवाडे, मेळे, जनजागृतीच्या कार्यक्रमांचे आयोजन केले जात होते. अनेक मान्यवर लोकांची भाषणे देखील येथे व्हायची. तसेच थोर शास्त्रीय गायकांचे कार्यक्रम येथे होत असत.
बदलत्या काळानुरूप आता असे कार्यक्रम करणे शक्य नाही. यामुळे आता देखाव्यांवर जास्त जोर दिला जातो
Kesariwada ganapati – केसरीवाडा गणपती (मानाचा पाचवा)
How to Make Solkadhi Recipe in Marathi (सोलकढी कशी बनवायची रेसिपी मराठीमध्ये)
आता बघूया मनाचा पाचवा गणपती केसरीवाडा येथील गणपतीला पुण्यातील पाचवा मानाचा गणपती संबोधले जाते. या गणपतीच्या मूर्तीची स्थापना स्वतः लोकमान्य टिळकांनी केली आहे .
(Pune Til 5 Manache Ganapti) 1894 साली त्यांनी ही मूर्ती स्थापन केली. त्यानंतर 1905 पासून केसरीवाड्यामध्ये हा गणेशोत्सव साजरा केला जात आहे . तेव्हापासून चालत आलेली गणपतीची मिरवणूक आजही पालखीतून काढण्यात येत आहे.
एवढ्या वर्षानंतर देखील अगदी पारंपारिक पद्धतीने हा उत्सव साजरा केला जातो. त्यांच्या परंपरांमध्ये अजुनही कोणताही खंड पडलेला नाही. केसरीवाडा गणपतीची कायम स्वरुपी मूर्ती ही चांदीची आहे. (Pune Til 5 Manache Ganapti)
दहा वर्षापूर्वी ही मूर्ती तयार करण्यात आली मूर्तीच्या एका हातामध्ये मोदक आहे, दुसरा हात आशीर्वाद देत आहे. तर इतर हातांमध्ये परशू, पाशांकुश, एका हातात चंद्र आणि एका हातात हस्तिदंत आहे.
1) 5 मनाचे गणपती कोणते?
Manache 5 Ganpati – पुण्यातील गणपती मंदिराला जरूर भेट द्या
केसरी वाडा गणपती
केसरी वाडा गणपती 1893 मध्ये लोकमान्य टिळकांनी स्थापित केला, केसरी वाडा गणपतीने गणेश उत्सवाची सुरुवात केली. टिळक घर किंवा केसरी वाड्यात असलेले हे मंदिर आता केसरी ट्रस्टकडे आहे. हा शहरातील पाचवा सर्वात मानाचा गणपती आहे.
2) पाच मुखी गणेश कोण आहे?
पंचमुखी गणेश: पाच डोक्यांचा देव – कारागीर क्रेस्ट
पंचमुखी गणेशाला पाच मुखे दाखवली आहेत. पंच म्हणजे पाच आणि मुखी म्हणजे तोंड. पंचमुखी गणेश हा सर्व शक्तींचा अवतार आहे. पंचमुखी गणेशाचा सर्वात समर्पक अर्थ असा आहे की ही मस्तकी पाच कोशांचे प्रतीक आहेत.
3) गणपतीची 5 फळे कोणती?
फ्रेशो खरेदी करा! गणपती – 5 फ्रुट्स पॅक ऑनलाइन सर्वोत्तम किमतीत…
आम्ही तुमच्यासाठी गणपतीची सफरचंद, केळी, पेरू, डाळिंब आणि गोड चुना अशी पाच आरोग्यदायी फळे घेऊन आलो आहोत. हे एक आध्यात्मिक आणि शांतीपूर्ण भेट देते.
4) मुंबईचा राजा कोणता गणपती आहे?
lalbaugcha raja: गणेश चतुर्थी: मुंबईचा प्रसिद्ध लालबागचा…
लालबागचा राजा
महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध गणपती मूर्ती म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या, लालबागच्या राजाचे एक कोटीहून अधिक भक्त आहेत! ही विशिष्ट मूर्ती नवसाचा गणपती आहे आणि कोणतीही इच्छा व्यक्त करू शकते असा भाविकांचा विश्वास आहे.
5) पंचमुखी गणपतीचे महत्त्व काय?
सर्वशक्तिमान गणेशाला येथे पंचमुखी म्हणून पाहिले जाते. शास्त्रवचनांमध्ये प्रभुच्या पाच मुखांचा अनुक्रमे देह (शरीर), श्वास (ऊर्जा), मन, उच्च चेतना आणि वैश्विक आनंद यांचे प्रतिनिधित्व केले जाते. परिणामी, गणेशाचे हे रूप सच्चितानंद किंवा शुद्ध चैतन्य आहे जे अवर्णनीय आहे.