नमस्कार मित्रानो स्वागत आहे तुमचे आजच्या ह्या ब्लॉग मधे आपण जाणून घेणार आहे, 10 Legendary Cities Lost To History इतिहासात हरवलेली गूढ शहरं अनेक शतके अभ्यासक, प्रवासी, आणि कथाकारांना आकर्षित करत आली आहेत.
वाळवंटात गाडलेली प्राचीन महानगरे असोत किंवा समुद्राच्या तळाशी बुडलेली शहरं, या हरवलेल्या शहरांमध्ये विस्मरणात गेलेल्या संस्कृतींचे रहस्य, अद्भुत कथा, आणि अद्वितीय वास्तुशिल्पीय गोष्टी दडलेल्या आहेत.चला, अशाच दहा अद्वितीय हरवलेल्या शहरांच्या इतिहासाच्या प्रवासाला निघूया, जिथे प्राचीन काळातील संपन्नता, रहस्य, आणि सांस्कृतिक वारसा आपल्या समोर उलगडतो.
Table of Contents
१. अटलांटिस – पौराणिक बेट सम्राज्य
भारताच्या इतिहासातील शीर्ष १० महिला नेते – Top 10 Female Leaders In History India
ओळख:
अटलांटिस हे कदाचित सर्वात प्रसिद्ध हरवलेले शहर आहे, ज्याचा पहिला उल्लेख ग्रीक तत्वज्ञानी प्लेटो यांनी ३६० ई.पू. मध्ये केला होता. एका प्रगत तंत्रज्ञान असलेल्या आणि प्रचंड सामर्थ्यवान साम्राज्याच्या रूपात वर्णन केलेलं अटलांटिस, प्लेटोच्या काळाच्या सुमारे ९,००० वर्षांपूर्वी अस्तित्वात होतं असं म्हटलं जातं.
कथा आणि सिद्धांत:
प्लेटोच्या मते, अटलांटिस हे हर्क्युलसच्या खांद्यांच्या पलीकडे, म्हणजेच गिब्राल्टरच्या अरुंद दर्यातील शहर होतं. परंतु अटलांटिसमध्ये अधिक अभिमान आणि नैतिक अधोगती येत गेल्यामुळे देवांनी ते एकाच दिवसात आणि रात्रीत समुद्रात बुडवलं.
आधुनिक शोध कार्य:
काही संशोधकांनी अटलांटिसचे अवशेष भूमध्य समुद्राच्या जवळ असल्याचे म्हटले आहे, तर काहींनी अटलांटिसचे अस्तित्व कॅरिबियनमध्ये किंवा अंटार्क्टिकामध्ये असल्याचे मानले आहे. अनेक प्रयत्न करूनही अटलांटिस अद्याप सापडलेले नाही आणि त्यामुळे ते इतिहासातील सर्वात मोठं रहस्य राहिले आहे.
२. पोम्पेई – ज्वालामुखीखाली गाडलेलं रोमन शहर
ओळख:
पोम्पेई हे आधुनिक काळातील नेपल्सजवळ असलेलं एक प्राचीन रोमन शहर आहे, जे इ.स. ७९ मध्ये वेसुव्हियस पर्वताच्या ज्वालामुखीच्या उद्रेकात गाडले गेले होते.
पोम्पेईतील जीवन आणि संस्कृती:
पोम्पेई हे वैभवसंपन्न शहर होतं, जिथे विलासितेने सजलेल्या घरे, सार्वजनिक स्नानगृह, मंदिरे आणि प्रेक्षागृहे होती. हे शहर अचानक विनाशामध्ये बुडालं, परंतु ज्वालामुखीच्या राखेमुळे शहरातील वास्तु आणि शिल्पकला अद्याप उत्कृष्ट स्थितीत सापडली आहेत.
पुनर्शोध आणि संरक्षण:
पोम्पेईचे अवशेष १६व्या शतकात सापडले, आणि त्यानंतरच्या उत्खननांनी प्राचीन रोमन संस्कृतीचा अद्भुत दस्तावेज सादर केला.
३. एल डोराडो – सोन्याचे शहर
ओळख:
एल डोराडो, म्हणजेच “सोन्याचं शहर,” हे १६व्या शतकात स्पॅनिश शोधकांना आकर्षित करणारं एक स्वप्नवत शहर होतं. अमेझॉन जंगलात वसलेलं हे शहर सोन्याच्या प्रचंड साठ्यांसाठी प्रसिद्ध होतं.
सोन्याच्या पुरुषाची कथा:
हे शहर एका सोन्यात लपेटलेल्या पुरुषाच्या धार्मिक विधीवर आधारित आहे, ज्यामध्ये “एल होम्ब्रे डोराडो” नावाचा माणूस स्वतःला सोन्याच्या धुळीत झाकून पवित्र तलावात धुवायचा.
शोध आणि कल्पना:
अनेक शोध मोहिमा ह्या स्वप्नवत शहराच्या शोधात निघाल्या, परंतु कठोर जंगलामुळे त्यांचा अयशस्वी झाला. एल डोराडोचे अस्तित्व आजही एक रहस्य आहे.
४. ट्रॉय – महाकाव्य युद्धाचे शहर
ओळख:
हॉमरच्या “इलियड” मध्ये अजरामर केलेले ट्रॉय हे शहर आधुनिक तुर्कस्तानात असल्याचे मानले जाते. ह्या शहरात घडलेल्या ट्रोजन युद्धाची कथा प्रसिद्ध आहे.
ट्रोजन युद्ध:
ट्रॉय आणि ग्रीकांच्या युद्धाचा मुख्य भाग म्हणजे ट्रोजन घोडा, जो एक कूटनीतीचा भाग होता.
शोध आणि पुरावे:
१९व्या शतकात जर्मन पुरातत्ववेत्ता हेन्रीक श्लीमन यांनी ट्रॉयच्या अवशेषांचा शोध लावला. ह्या उत्खननामुळे ट्रॉयचे अस्तित्व सिद्ध झाले.
५. बाबेल – मेसोपोटामियाचे रत्न
ओळख:
प्राचीन बाबेल हे सध्या इराकमध्ये स्थित आहे. बाबेल हे प्रचंड वास्तुशिल्प आणि सांस्कृतिक केंद्र होते.
बाबेलची फुलं आणि वास्तुकला:
बाबेलच्या लटकणाऱ्या बगिच्यांचा उल्लेख प्राचीन वास्तुकलेच्या सात आश्चर्यांमध्ये आहे. याची निर्मिती राजा नेबुचादनेझर दुसऱ्याने केली असे मानले जाते.
६. अंगकोर – खमेर साम्राज्याचे हरवलेले शहर
ओळख:
कंबोडियामध्ये स्थित अंगकोर हे खमेर साम्राज्याचे केंद्र होते, जे अद्वितीय मंदिरं आणि पाण्याचे व्यवस्थापनासाठी प्रसिद्ध होते.
अंगकोर वाट आणि मंदिर समूह:
अंगकोर वाट हे १२व्या शतकात बांधलेले आणि विश्वातील सर्वात मोठ्या धार्मिक स्मारकांपैकी एक आहे.
पुनरुद्दार आणि संरक्षण:
१९व्या शतकात फ्रेंच प्रवाशांनी हे शहर पुन्हा शोधले आणि आता ते एक जागतिक वारसा स्थळ आहे.
७. पेट्रा – वाळवंटातील गुलाबाचे शहर
ओळख:
जॉर्डनमध्ये असलेल्या पेट्राचे वैभव नबताईन संस्कृतीने उभारले होते. “गुलाबाचे शहर” म्हणून प्रसिद्ध, पेट्रा व्यापार केंद्र होते.
नबताईनची कलेची ओळख:
खडकात खोदलेले मंदिर, पाण्याच्या व्यवस्थापन प्रणालीमुळे हे शहर समृद्ध झाले होते.
आधुनिक पेट्रा:
१९व्या शतकात पुन्हा शोधल्या गेलेल्या पेट्राला आता विश्वातील सात आश्चर्यांमध्ये गणले जाते.
८. माचू पिचू – इंकांचा हरवलेला पर्वत नगरी
ओळख:
पेरूमधील अँडीज पर्वतात स्थित माचू पिचू हे प्राचीन इंका शहर होते.
अर्थ आणि महत्त्व:
काही इतिहासकार मानतात की माचू पिचू हे इंका राजांचा निवास असावे. हे शहर अद्याप संपन्न स्थितीत आहे.
पुनरुद्दार आणि संरक्षण:
१९११ मध्ये अमेरिकन इतिहासकार हिरम बिंघॅम यांनी माचू पिचूचा शोध लावला.
९. काहोकिया – अमेरिकेचे विस्मरणात गेलेले शहर
ओळख:
काहोकिया हे उत्तर अमेरिकेतील प्राचीन शहर होते, जे अनेक मोठ्या मडमाऊंड्ससाठी प्रसिद्ध आहे.
माऊंड्सची परंपरा:
काहोकियाच्या मडमाऊंड्समुळे त्याचे धार्मिक महत्व अधोरेखित झाले आहे.
१०. थोनिस-हेराक्लिओन – भूमध्य समुद्रातील हरवलेले शहर
ओळख:
थोनिस-हेराक्लिओन हे प्राचीन इजिप्तचे बंदर होते, जे सुमारे २,००० वर्षांपूर्वी भूमध्य समुद्रात बुडाले.
पुनर्शोध आणि उत्खनन:
२००० मध्ये संशोधक फ्रॅंक गोडियो यांनी याचे उत्खनन केले.
इतिहासात गूढ शहरांचे योगदान
ही हरवलेली शहरं आपल्याला प्राचीन संस्कृतींचा आणि मानवतेच्या जिज्ञासेचा झलक दाखवतात.
हे पण जाणून घ्या : डायनासोर प्रकार आणि त्यांची वैशिष्ट्ये (Types of dinosaurs and their characteristics)
हे पण जाणून घ्या : मुग़ल साम्राज्याचा इतिहास (History of the Mughal Empire)
हे पण जाणून घ्या : The 1857 War of Independence-१८५७ चा स्वातंत्र्यसंग्राम
FAQ : 10 Legendary Cities Lost To History
प्र १: इतिहासातील काही शहरं हरवलेली का मानली जातात?
काही शहरं नैसर्गिक आपत्ती, युद्धं, आक्रमणं किंवा व्यापार मार्गांमध्ये झालेल्या बदलांमुळे ओस पडली आणि कालांतराने विस्मरणात गेली. अनेक शहरांना त्यांची सांस्कृतिक आणि भौगोलिक परिस्थिती अनुकूल नव्हती, ज्यामुळे त्यांना सोडून द्यावं लागलं.
प्र २: या हरवलेल्या शहरांचा शोध कसा लावला जातो?
अभ्यासक आणि पुरातत्त्वज्ञ जुन्या ग्रंथ, हस्तलिखिते, उपग्रह प्रतिमा, आणि खोदकामाच्या साहाय्याने या शहरांचा शोध लावतात. तसंच, आधुनिक तंत्रज्ञान जसे की लिडार (LIDAR) आणि सोनार स्कॅनिंग यांचा उपयोग देखील समुद्राच्या तळाशी बुडालेली शहरं शोधण्यासाठी केला जातो.
प्र ३: अटलांटिससारखी हरवलेली शहरं अस्तित्वात होती का?
अटलांटिससारख्या काही हरवलेल्या शहरांबद्दल अद्याप सिद्धता मिळालेली नाही, आणि ती पुराणकथांतच आढळतात. मात्र, ह्याबाबतीत विविध सिद्धांत मांडले गेले आहेत आणि काही संशोधक अजूनही या शहराच्या शोधात आहेत.
प्र ४: ही हरवलेली शहरं आता शोधल्यानंतर पाहता येतात का?
होय, पेट्रा आणि माचू पिचूसारखी काही हरवलेली शहरं आता शोधण्यात आली आहेत आणि पर्यटकांना भेट देण्यासाठी खुली आहेत. परंतु, थोनिस-हेराक्लिओनसारखी काही शहरं समुद्रात बुडालेली असल्याने त्यांचे अवशेष फक्त पाण्याखालून पाहता येतात.
प्र ५: या हरवलेल्या शहरांचा सांस्कृतिक वारसा काय आहे?
हरवलेली शहरं आपल्या प्राचीन इतिहासाची संपत्ती आहेत. या शहरांनी प्राचीन वास्तुकला, धार्मिक विधी, आणि सामाजिक जीवनाची झलक दिली आहे. त्यांचं अस्तित्व आजही आपल्या सांस्कृतिक वारशाचं प्रतीक आहे आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने ही शहरं शोधून त्यांचं ऐतिहासिक महत्त्व जतन केलं जातं.
